środa, 9 sierpnia 2017

Rok poszukiwacza roślin - sierpień


Sierpień, to czas żniw, nie tylko tych roślin uprawnych, ale też dziko rosnących. To sprzyjający okres zbioru ziarniaków kolejnych roślin. Dojrzewają nasiona babki, komosy, włośnicy, chwastnicy oraz innych traw. W tym roku zbieram większe ilości na kaszę i placuszki. Ponieważ nie wszystkie kłosy dojrzewają równo, to będziemy mogli je zbierać przez okres najbliższych kilku tygodni. Sierpień to dobry okres do zbierania też nasion (np. pokrzywy) i ziół na przyprawy. Warto też rozejrzeć się za orzechami, chociaż zwykle leśne zwierzęta i tak będą pierwsze.

Ostatnie kilka dni były bardzo upalne. Poza kompotami, sokami wyciśniętymi ze świeżych owoców i herbatkami, w takie dni doskonale gaszą pragnienie napoje przygotowane z mięty, pokrzywy oraz sumaka. Z niecierpliwością czekałem, aż zaczerwienią się owocostany sumaka, to jedna z moich ulubionych roślin, z której robię lemoniadę.

Pomimo, że to pełnia lata, w świecie roślin można już zauważyć  przygotowania do zimy. Pałka woda zaczyna gromadzić w swych kłączach zapasy skrobi, podobnie inne rośliny o jadalnych korzeniach. Coraz większe możemy znaleźć korzenie marchewki, pasternaku, wiesiołka czy dzwonka. Podobnie też rzecz ma się ze strzałką wodną, czyśćcem błotnym, jeżogłówką, łączeniem, pięciornikiem i groszkiem. Dla większości z nich optymalny okres zbioru dopiero się zaczyna lub zacznie w ciągu najbliższych kilku tygodni. Z powodzeniem możemy zająć się kopaniem bulw świerząbka bulwiastego.

Owoców jest coraz więcej. Dojrzewają dzikie śliwy, jabłonie, grusze, jarzęby, porzeczki, jeżyny i borówki. Za kilka tygodni będzie może zbierać już pierwsze żurawiny i owoce bzu.

Niektóre rośliny (np. marchewka, barszcz) stają się włókniste i twarde, usychają pod koniec lata. Obok nich znajdziemy młode okazy. Do pierwszych jesiennych przymrozków znajdziemy wystarczająco dużo soczystych roślin na sałatki, zupy, pesto itd. w miejscach wykaszanych.

Miejsca antropogeniczne, pobocza polnych dróg, łąk i lasów to obiecujący kierunek poszukiwań. Prócz gatunków rodzimych mamy duże szanse na znalezienie uciekinierów z upraw. Największe zbiorowiska szarłatu, babki i włośnicy znalazłem w pobliskiej kopalni piasku.
W upalne dni instynkt podpowiada człowiekowi, by szukać ochłody nad wszelkiego rodzaju zbiornikami wodnymi. A to doskonałe miejsce do połączenia dwóch przyjemności jednocześnie, kąpieli i zbioru roślin.

Miłego odpoczynku.


Lista roślin:
babka - liście, zielone kwiatostany, nasiona
barszcz zwyczajny- liście, łodygi, nasiona, korzenie
bażyna - owoce
berberys - liście
bez czarny - owoce
biedrzeniec - liście, korzenie
bluszczyk kurdybanek -liście
bniec - liście
borówka - liście, owoce
bylica - liście
chmiel - korzenie
chrzan pospolity - liście, korzenie
chwastnica jednostronna - młode pędy, nasiona
cykoria podróżnik - liście, korzenie,
czeremcha - liście
czereśnia - owoce
czosnaczek pospolity - liście, zielone łuszczyny, nasiona
czyściec błotny - korzenie
dzięgiel - liście, łodygi, nasiona, korzenie
dziurawiec - liście, kwiaty
dzwonek - liście, korzenie
gorczyca - liście, kwiaty, zielone łuszczyny, nasiona
gorczycznik - liście
groszek - młode pędy, nasiona, korzenie
grusza - owoce
gwiazdnica pospolita- liście
jabłoń - owoce
jałowiec pospolity - owoce
jarząb - owoce
jasnota - liście
jeżogłówka -  korzenie
jeżyna - liście, młode pędy, owoce
jodła - pędy
kminek - nasiona
komosa - liście, nasiona
koniczyna - liście, kwiaty
kosaciec - nasiona
kozibród - liście, korzenie
krwawnik pospolity - liście, kwiaty
lebiodka - liście
leszczyna - orzechy
łączeń baldaszkowy - korzenie
łoboda - liście, nasiona
łopian - liście, korzenie
macierzanka - liście
mak - liście, nasiona
malina - liście, owoce
malwa - liście, korzenie
manna - nasiona
marchew zwyczajna - liście, korzenie
mięta - liście
mlecz - liście
mniszek - liście, korzenie
niecierpek - nasiona
oset - liście, łodygi, dna koszyczków kwiatowych, korzenie
ostrożeń - podobnie jak oset
palusznik - nasiona
pałka - młode przyrosty, korzenie
pasternak - korzenie
perz - korzenie, nasiona
pięciornik gęsi - liście, korzenie
podagrycznik pospolity - liście
pokrzywa - liście, nasiona
porzeczka - liście, owoce
poziomka - liście
przytulia - nasiona
rdest - liście, nasiona
rozchodnik wielki - liście, korzenie
rukiew - liście
rzeżucha - liście
sitowie - młode przyrosty, korzenie
sosna - pędy
stokrotka - liście, kwiaty
strzałka wodna - bulwki korzeniowe
sumak - owocostany
szałwia - liście
szarłat - liście, nasiona
szczaw - liście, nasiona
szczawik - liście
ślaz - liście
śliwa - liście, owoce
świerk - pędy
świerząbek bulwiasty - korzenie
tasznik pospolity - liście
tatarak - liście, korzenie
tobołki polne - nasiona
trzcina - korzenie
wiązówka - liście, korzenie
wierzbówka kiprzyca - liście
wiesiołek - korzenie
włośnica - nasiona
wyka - młode pędy,  nasiona
zerwa kłosowa - korzenie
żółtlica - liście, kwiaty
żurawina - owoce

środa, 2 sierpnia 2017

Drewniana mini stępa


Z fragmentu pnia czeremchy zrobiłem drewnianą mini stępę. Mini, bo do prawdziwe stępy były dużo większe. Wymiary mojej - u góry średnica wewnętrzna to niecałe 15 cm, głębokość 20 cm. Kiedyś stępy drążono, a nie wypalano. Ja chciałem zrobić to w bardziej prymitywny sposób, bez dłuta czy młotka. Wypalałem z przerwami, a zwęglone drewno usuwałem. Musiałem bardzo uważać by pień nie popękał, gdyż dość cienkie ścianki pozostawiłem. Istotne też było wykonanie równego zagłębienia.
Jako stępora tymczasowo używam grabowego pobijaka do obróbki krzemienia. Pierwsze próby przebiegły pomyślnie. W tej mini stępie bardzo dobrze kruszy się różne korzenie i nasiona. Robiłem w niej mąkę z żołędzi, głogu i pszenicy, a uprażone korzenie mniszka przerabiałem na wyśmienitą kawę. Przy niewielkich ilościach surowca do przerobienia taka mini stępa świetnie sobie radzi.

Zaletą drewnianej stępy jest to, że w produkcie finalnym nie znajdziemy ziaren piasku, tak jak to ma miejsce przy rozcieraniu surowca na kamieniach. Przy kawach nie ma to większego znaczenia, gdyż piasek wraz z nierozpuszczalnymi pozostałościami kawy opadnie na dno. Jeżeli zaś będziemy jeść podpłomyki robione z mąki roztartej na kamiennych żarnach to może się zdarzyć, że poczujemy drobne chrzęszczenie ziaren piasku między zębami.
Stępa służyła kiedyś do obłuskiwania i kruszenia ziaren na kaszę, rzadziej do innych celów. Nie nadaje się do kruszenia twardych ziaren, takie najlepiej rozcierać na kamieniach.

Czas poszukać materiału na prawdziwą stępę. Marzy mi się własnoręcznie zrobiona kasza z ziarniaków dzikich roślin i chleb upieczony w glinianym piecu. Ech ten Maurizio ...