Sobotni, czerwcowy poranek, wszyscy docierają o czasie, niektórzy nawet przed :) W grupie jest 5 śmiałków, 3 mężczyzn (jeden 17 latek) i 2 kobiety. Jak dotychczas poznałem tylko Damiana, reszta to fani i inni dziwni tacy :)
Jeszcze mały poczęstunek, ostatnia kawa, wspólne zdjęcie, sprawdzanie czy mamy wszystkie potrzeby rzeczy i w drogę. Pogoda i humory dopisują, i tak będzie cały czas. Po drodze do szałasu poznaję uczestników i opowiadam im o szkoleniu, o najbliższej okolicy i tym, co będziemy robić przez najbliższy tydzień. Docieramy do obozu, informuję, co gdzie jest, wspólnie ustalamy plan działania. Mówię im o oszczędzaniu energii, ale to nie pomaga, ich rozsadza chęć działania. Do czasu. Z poprzedniego szkolenia wiem, że po 2-3 dniach głodówki siły opadają.
Grupa ma ułatwione zadanie w porównaniu do poprzedników. Szałas już stał, oparł się silnym burzom, co świadczy o jego wytrzymałości. Postanawiamy przebudować nieco szałas. Robimy mniejsze wejście po przeciwnej stronie, by ograniczyć przeciągi i zadymienie w środku. Podwyższamy ściany szałasu i uszczelniamy. Każdy wybiera sobie miejsce do spania, a następnie znosi i robi nowe posłanie ze świeżych gałązek sosny i żarnowca. Niektórzy związali gałązki żarnowca na materac, dobre posuniecie. Oszczędność materiału i energii, gruby, ciepły i wygodny materac, gałązki nie rozsuwają się na boki. Łatwej przesuwać takie posłanie w nocy bliżej ogniska, gdy nam zimno lub odsunąć, gdy deszcz zmusza nas do wciśnięcia się pod osłonę szałasu. Nie raz widziałem jak mozolnie ktoś gromadzi materiał na posłanie, a rankiem budzi się na glebie. Nic nie zastąpi doświadczenia wyniesionego z nocy spędzonych przy ognisku bez śpiwora.
Chociaż minimalne temperatury nocne w czerwcu były wyższe nic kwietniowe, to i tak zimno podczas snu doskwierało, zwłaszcza jak się nie chciało dokładać do ogniska :) Do ogniska dokładał ten, komu zimno, czyli głównie Monika :) W kolejnych dniach uczestnicy dołożyli kolejne warstwy gałązek do posłania i wymościli je sianem, zrobiło się wręcz luksusowo. Szałas pięknie pachniał sianem o poranku, słońce nieśmiało zaglądało przez szczyty szałasu. W lesie nie było budzika, kawy a nawet piejącego koguta, za to byłem ja :) Pora wstawać, szkoda dnia.
Południe, słonko świeci pięknie. Rozpalamy ogień korzystając z butelek na wodę, mało wysiłku a frajdy dużo. W kolejnych dniach kursanci uskuteczniali łuk ogniowy, świder ręczny, soczewkę od samochodowego reflektora, krzesiwo tradycyjne oraz świder ogniowy na 3 osoby napędzany paskiem od moich spodni :) Z zebranego hubiaka spreparowaliśmy hubkę. Staraliśmy się wykorzystywać materiały z najbliższego otoczenia.
Jak co dzień trzeba było przed zmierzchem zgromadzić opał na całą noc. Nie było z tym problemu, mimo że nie mieliśmy siekierki ani piły. Najlepsze narzędzia jakie ma człowiek zawsze ze sobą to głowa i jego ręce. Lecz są wyjątki, ludzie bez głowy i dwie lewe ręce :) Nawet grube tyczki ulegały pod naciskiem 3 osób i dźwigni. Rozszczepianie grubych kłód to nie problem, są drewniane kliny i pobijaki. Ważną umiejętnością jest ocena na podstawie chmur na niebie oraz oznak w przyrodzie jaka będzie nadchodząca noc, ciepła czy zimna, bez opadów, bezwietrzna? Na podstawie tego wiemy ile opału zgromadzić. Poza tym kursanci szybko dostrzegają różnice w kaloryczności poszczególnych gatunków drzew. Uczą się, jakie drewno warto zbierać do gotowania w kuchni, na oświetlenie mroków, do ogrzewania w nocy by spokojnie spać.
Nie nadarzyła się okazja by przetestować szałas pod względem silnych opadów, tylko jednej nocy nieco pokropiło. Myślę, że jeszcze nie raz będzie ku temu okazja na kolejnych szkoleniach. Deszcz to samo dobro, wyskakujemy z ubrań i mamy w lesie darmowy prysznic z nieba :)
Tak jak poprzednio filtrowaliśmy wodę z niewielkiego cieku. Ponieważ od wiosny zmniejszył się trochę przepływ to zrobiliśmy nowe ujęcie kilkadziesiąt metrów dalej w dół bajorka. Filtr wykonaliśmy z większej, 5 litrowej butelki z wypełnieniem drobnym żwirem i kamykami. Dodanie drugiego stopnia oczyszczania w postaci filtru węglowego jak na razie jest na etapie chęci :) Poprzedni filtr z 1,5 l butelki PET okazał się za mało wydajny, filtrowanie ilości wody jaka nam była potrzebna zajmowało za dużo czasu. Wędrówka po wodę i jej filtrowanie była połączona ze zbieraniem roślin do jedzenia. Czynności były w grupie podzielone, gdy jedni zajmowali się wodą pozostałe osoby robiły co innego dla dobra grupy.
Jedzenie, bez tego opada człek z sił i nie ma ochoty nawet na interesujące zajęcia. Zadbaliśmy razem z Katarzyną by nasi podopieczni byli ''na chodzie'' :) Pierwsze trzy dni same rośliny, głownie liście, skromniej niż w kwietniu, bo nie było już korzeni. Wyjątkiem są tu kłącza pałki które razem z młodymi przyrostami nazrywaliśmy nad wodą.
Wyprawa nad wodę zajęła nam cały dzień, nikt jednak nie narzekał gdyż było warto. Po kilku upalnych dniach woda się nagrzała i z przyjemnością można było popływać. Wielka szkoda, że to tak daleko, bo pewnie częściej byśmy z tego korzystali.
Młode przyrosty jedliśmy na surowo wprost po wyciągnięciu z wody, taka przekąska na szybko. Do obozu zanieśliśmy całe wiaderko młodych przyrostów pałki, dodawaliśmy je do zupek. Pałka - blee :) Takie wspomnienia będą mieli niektórzy uczestnicy po tym szkoleniu. Monotonia w diecie bierze się z braku wiedzy, umiejętności, a czasem lenistwa. Po co się męczyć i zbierać rośliny, poczekam, za kilka dni szkolenie się skończy, wtedy będę jadł co tylko zechcę. Takie podejście daleko nas nie zaprowadzi. Zwykle jemy to, co jest, co uda się nam nazbierać. Nie ma marudzenia. Niekiedy trzeba się zmusić do jedzenia nawet gdy, po raz n-ty są to korzenie pałki i zbiera się nam na jej widok na wymioty. Jemy by mieć energie do działania, by myśleć i było nam ciepło. Powinniśmy przestawić myślenie z oczekiwania na tryb działania. Nasze szkolenie to nie tylko nauka rozpoznawania roślin, ale i ich przygotowania, tak by potrawy były energetyczne i zarazem smaczne.
Pałka wąskolistna miała już jadalne młode kolby i żółty pyłek. W innym miejscu, bliżej obozu na podmokłej łące pozyskaliśmy kłącza pałki, które po upieczeniu okazały się jeszcze całkiem smaczne. Miłym zaskoczeniem były dla nas pierwsze tegoroczne grzyby: purchawki, boczniaki, kanie, prawdziwki i żółciak siarkowy. Wszystkie grzyby, poza purchawką, znalezione jednego dnia podczas wyprawy nad wodę. Kanię ususzyliśmy i dodawaliśmy do zup, nie wszystkim smakował żółciak.
Z owoców zebraliśmy kilka kwaśnych jabłek i pierwsze poziomki. Uczestnicy szkolenia fermentowali liście maliny i jeżyny na herbatki. Poza tym smaczne napary robili z gałązek czeremchy, mięty, sosny, kwiatostanów bzu. Sama woda nie gasi tak dobrze pragnienia jak napary, choćby wrzucenie kilku świeżych listków mięty zebranej na łące. Do zupek dodawaliśmy szczaw, gwiazdnicę, pokrzywę, korzenie chrzanu, szyszkojagody jałowca. Po dodaniu soli taka zupka okazywała się całkiem smacznym zapychaczem :)
W kwietniu kuchnia jak też większość warsztatów odbyła się w szałasie. Teraz na zewnątrz przed szałasem urządziliśmy miejsce ogniskowe na polową kuchnię i warsztaty. Szałas był tylko wykorzystywany w ciągu nocy. Z kilku pniaków sosnowych urządziliśmy siedziska. Z cegieł, betonowego pustaka i fragmentu ogrodzenia powstała stabilna i wygodna kuchnia polowa. Można było na niej gotować, piec i suszyć.
''Czerwony jak cegła, rozgrzany jak piec.. '' :) Tak, wiem, każdy ten teks zna. Ale nam kojarzy się jeszcze ze zbudowanym w obozowisku piecem. Do jego budowy wykorzystaliśmy znalezioną na śmietniku cegłę (powstała z niej podstawa pieca) oraz drzwiczki od kuchenki, które doskonale wpasowaliśmy do naszego glinianego pieca. Trochę giętkich gałązek, glina wyrobiona z pociętą trawą i wspólna praca. A później głaskanie, mizianie, pieszczenie.. :) Ozdobiony został jeszcze szyszkami sosny, myśleliśmy nad nazwą. Piec prezentował się wspaniale, byliśmy z niego dumni. Suszenie pieca odbyło się jeszcze tego samego dnia.
W nagrodę grupa dostała żywego królika, runął mit, że mięso jest z biedronki :) Warsztaty z uboju, patroszenia i rozbioru tuszki królika. Z części mięska i roślin uczestnicy ugotowali sobie pożywny bulion, Kuba wraca do żywych :) Pozostałą cześć mięsa zawinęliśmy w liście chrzanu i oblepiliśmy gliną. Po 2 godzinach oczekiwania odbyły się pierwsze grupowe próby smakowe :) Tak upieczone mięso w piecu okazało się wyborne w smaku. Pozostałe porcje mięsa upiekliśmy w ten sam sposób.
Kolejnego dnia daliśmy uczestnikom trochę mąki, z której upieki drożdżowe bułeczki. Piec nazwany został Gorąca babeczka :)
Tradycyjnie wypalaliśmy łyżki, Kuba zrobił nawet sporka :) Maciek z kolei z kory brzozowej wykonał piękny czerpak. Z traw i łodyg pałki techniką oplatania zrobiliśmy kilka mis. To łatwa, ale czasochłonna technika na wolne popołudnia.
Wycieczka do byłej kopalni piasku po poziomki nie do końca się udała, okazało się że jest jeszcze za wcześnie. Kolejnym celem było poszukanie krzemienia i nauka łupania. Z tym poszło o wiele lepiej. Poza tym w kopalni wśród śmieci znaleźliśmy reflektor i fragmenty kineskopu. Wykorzystując proste tłuki kamienne obrabialiśmy szkło, każdy zrobił prymitywne ostrza.
Z tej samej gliny co piec próbowaliśmy lepić naczynia bez koła garncarskiego. Przy nie najlepszej jakości surowca okazało się to niełatwym zadaniem. Udało mi się zrobić jedną miseczkę, schnie.
Największym realnym zagrożeniem w lesie okazały się paradoksalnie najmniejsze stworzenia - kleszcze. Ja miałem 8, inni mniej, pomimo pryskania się rożnymi preparatami. Obowiązkowo każdy oglądał się dwa razy dziennie. Apteczka się przydała. Poza rozciętym palcem większych strat ani obrażeń nie odnotowano.
Co uczestnikowi daje takie szkolenie? Przede wszystkim nauka nowych umiejętności, zdobywanie wiedzy i szlifowanie nabytych już wcześniej doświadczeń. Poznawanie siebie, przezwyciężanie własnych słabości i ograniczeń. Połączenie głodówki z warsztatami i wysiłkiem. Nauka działania w grupie. Poznanie, odpoczynek, relaks. Las weryfikuje nasz ekwipunek, umiejętności, psychikę. Nie pomogą nerwy, krzyk, kopanie butem w drzewo, walenie głową czy rzucanie kamieniami. Stań oko w oko z naturą. Jeśli jesteś słaby psychicznie to przegrasz. Chcesz przetrwać? To pomyśl. Minimum zabieranego ekwipunku skłania do większego wysiłku umysłowego i fizycznego. Poznajemy co rzeczywiście jest istotne, co warto zabrać ze sobą do lasu, bez czego trudno wytrzymać. Po 7 dniach w lesie może się okazać, że nic nie jest ważniejsze od kawy :)
Wspaniała grupa, pełna chęci do działania, kreatywna i roześmiana. Ucząc innych sam również na tym korzystam. Dziękuję.
Szkolenie nie jest łatwe, trzeba się zmierzyć z własnymi słabościami, głodem, osłabieniem, zimnem itd. Z grupy 5 uczestników trzeciego dnia zrezygnowała jedna uczestniczka, historia się powtarza. Mam wrażenie, że niektórzy nie do końca sami wiedzą, czego chcą. Pozostali bawili się znakomicie. Las tak chciał :)
Album ze zdjęciami oraz filmik:
https://www.facebook.com/media/set/?set=a.885394381588894.1073741849.784013345060332&type=3
https://www.facebook.com/arturbokla/videos/884694824992183/
To było najlepsze i najbardziej wartościowe szkolenie w jakim miałem okazję uczestniczyć. Otworzyło mi oczy na wiele aspektów o których wcześniej nie myślałem lub postrzegałem je inaczej a z pewnych w ogóle nie zdawałem sobie sprawy. Poznałem swoje indywidualne ograniczenia i potrzeby, które jak się okazało z niemałymi trudnościami ale udało się jakoś przezwyciężyć - KAWA!!! Bardzo poważnie zweryfikowałem skład mojego zestawu ucieczkowego a dzięki wiedzy Kasi i Twojej, cóż zestaw ten będzie dużo, dużo mniejszy i lżejszy ;-)
OdpowiedzUsuńPozdrawiam Serdecznie Damian.